Geschreven door Corstin Dieterich

In onze pogingen zit de mislukking al ingebakken. Dat is geen heel motiverende gedachte. Het is iets wat je maar liever niet denkt op sommige momenten. Zeker niet tijdens een brainstorm over hoe je mensen tot klimaatbewuste gedragsverandering moet aanzetten. Maar ik denk dat het waar is. En daarom moeten we het er toch even over hebben.

Het klinkt allemaal zo mooi soms: kijk gewoon naar de wetenschappelijk vastgestelde feiten en pas je gedrag daar dan op aan. Als iedereen dat doet, dan remmen we de opwarming van de aarde af. Natuurlijk weten we dat het niet zo simpel is. Maar toch geloven we graag dat het in principe mogelijk is als genoeg mensen ooit eens doordrongen raken van de urgentie van het probleem en zich anders gaan gedragen. En dan….

Er zit natuurlijk iets diep ironisch in het idee van een nieuw online platform dat het gebruik en de opslag van data aan de orde wil stellen.

Het is een hoopvolle, positieve verwachting. En we hebben geleerd dat hoop en positiviteit de kans op slagen vergroot. Dat ik daar toch anders over denk, heeft echter niets te maken met pessimisme of wantrouwen jegens mensen. Ook al is daar misschien genoeg reden voor. Nee, het is meer dat ons denken en ons spreken van meet af aan de onmogelijkheid in zich draagt. Hoe we ook proberen ons verhaal rond te krijgen, het lukt steeds niet.

Neem het onderwerp van dit eerste dossier: digital detox. Er zit natuurlijk iets diep ironisch in het idee van een nieuw online platform dat het gebruik en de opslag van data aan de orde wil stellen. De redactievergadering was een online vergadering waarin het op een gegeven moment over de zorgwekkende toename van online vergaderingen sinds de uitbraak van de coronapandemie ging. We waren ons heel bewust van de uiterste consequentie van ons eigen plan, namelijk dat data-minimalisme vereiste dat we onszelf zouden moeten opheffen, nog voordat we goed en wel begonnen waren.

Dat is de tragiek van echt iets willen doen. Die tragiek is altijd aanwezig, maar je moet het willen zien. Je kunt je ervoor afsluiten door net te doen alsof het er niet is. En je kunt je ook laten ontmoedigen en niets meer doen. Maar daarmee sluit je jezelf af, want het tragische doet je begrijpen dat wij de werkelijkheid niet kunnen beheersen. Dat het nooit zal gaan zoals we het zelf van tevoren bedacht hadden. Het tragische besef maakt dat je open kunt staan voor dat wat we nu nog niet kunnen zien.

Foto: Pexels.com | Karolina Grabowska