Dit artikel is geschreven door Peter Rus
Ken je Dorothy, dan ken je de koffieboer
Je kunt er koffie krijgen per 100 gram, of 850 gram of elke andere hoeveelheid. Met je eigen voorraadbus of -pot. En aan kleinere bedrijven en organisaties levert ze koffie in tonnetjes waar statiegeld op zit. Maar het belangrijkste: alle koffie van Dorothy is afkomstig van boeren die zij persoonlijk kent.
Wie het bedrijfspand van Dorothy’s Coffee in het Groningse Leek binnenstapt, ziet meteen dat hier met liefde voor koffie wordt gezorgd. En dat is hard nodig, stellen de eigenaars, Dorothy Ngarina, die in Tanzania is geboren en opgegroeid, en haar echtgenoot Harro Boekhold. “We drinken in Nederland veel koffie, maar hebben geen idee wat er achter de schermen gebeurt om het te produceren.”
Bloed, zweet en tranen
“Koffie groeit als rode besjes aan een struik. Ze worden stuk voor stuk handmatig geplukt, de schilletjes van de vruchten worden met eenvoudige machines verwijderd, waarna de koffieboon wordt gedroogd in de zon en handmatig nog een aantal behandelingen krijgt. Het is een proces van bloed, zweet en tranen. Als mensen dat meer op hun netvlies krijgen, zijn ze ook bereid om meer voor de koffie te betalen. Daarom verzorgen we hier koffietours om mensen bewust te maken van hoe de koffie van de boer uiteindelijk in een pak in de winkel belandt.”
Oorsprong
Tijdens zo’n koffietour worden bezoekers eerst meegevoerd naar de oorsprong van Dorothy’s Coffee op de flanken van de Kilimanjaro, de hoogste berg van Afrika, gelegen in Tanzania. De koffie groeit tussen andere gewassen, wat eigenlijk lijkt op een soort voedselbos. De koffieplanten op Kilimanjaro zijn van het soort Arabica, die schaduw nodig heeft. Dorothy koopt alleen koffie van hoge kwaliteit, die wordt aangemerkt als Arabica AA.
Camping
Harro leerde de streek kennen toen hij in 2004, namens een ontwikkelingsorganisatie, toerisme ontwikkelde als bron van neveninkomsten voor de koffieboeren op de Kilimanjaro. “Eerst hebben we een koffietour opgezet en daarna is er nog een kleine camping aangelegd. Inmiddels zijn er ook andere excursies ontwikkeld en is er een restaurant bij de camping gebouwd. Mijn aanpak was dat de mensen daar zich eigenaar moesten voelen en zelf de business moesten opzetten. Eigenlijk gaf ik ze huiswerk mee en om de drie maanden kwam ik terug om te zien wat het resultaat was. Het project duurde vijf jaar en in deze tijd heb ik het langzamerhand overgedragen. Nog elke week zie ik leuke Facebook-posts van groepen die de Kilimanjaro-koffietour hebben gedaan.”
Keukentafel
In de jaren dat hij in Tanzania kwam, leerde hij Dorothy kennen en kregen ze een relatie. Nadat ze in 2014 naar Nederland verhuisden, werkten ze het idee uit om in Nederland een koffiebranderij op te zetten en de koffie van de Kilimanjaro te verkopen. Veel van Dorothy’s familieleden wonen op de Kilimanjaro. “Het idee achter Dorothy’s Coffee is dat als je Dorothy kent, je eigenlijk ook de koffieboer kent. Zo zijn we in 2019 thuis aan de keukentafel begonnen met een tweedehands sealapparaat. De koffie moesten we toen nog branden bij Koffielust in Veenhuizen. Eerst verkochten we alleen medium roast bonen.”
Eigen verpakking
Nadat ze vanwege toenemende drukte al snel naar de zolder verhuisden, konden ze na anderhalf jaar een loods huren op een industrieterrein in Leek. Hier begonnen ze met hun eigen branderij, hun koffietours en -proeverijen. “Inmiddels hebben we meer dan honderd producten in onze webshop”, vertellen Harro en Dorothy. “We verkopen nu vijf soorten roast in allerlei verpakkingen, maar het liefst hebben we dat mensen hier hun koffie in hun eigen verpakking komen ophalen. Op die manier houden we direct contact met onze klanten. Ze betalen dan natuurlijk niet de verpakkingskosten en zo dragen we bij aan minder afval. Vanuit het oogpunt van duurzaamheid hebben we ook bijna ons hele bedrijf met tweedehands spullen ingericht.”
Certificering
De koffie van Dorothy’s Coffee heeft geen certificering op het gebied van duurzaamheid. “Duurzamer dan dit, kan niet”, stelt Harro. “De koffieplanten staan tussen het andere voedsel dat groeit in een duurzaam ‘agroforestry-systeem’. Denk je dat boeren daar bestrijdingsmiddelen gebruiken? Nee, dan zouden ze ook hun eigen eten verpesten. Daarbij komt dat de kosten voor certificering vaak bij de boeren komt te liggen. Een lokale coöperatie moet daar soms wel zo’n 30.000 euro voor betalen. Dat is toch raar? Wij in het westen leggen ze dit soort eisen op en zij dragen daarvoor de kosten. En de belofte dat de koffieboer een hogere prijs krijgt, wordt vaak niet waargemaakt. Je kunt het zien als een nieuwe vorm van kolonialisme.”
Reguliere handelaren
Dorothy’s Coffee betrekt de koffie van reguliere handelaren die actief zijn in Tanzania. “We weten dat onze importeur een goede prijs voor de koffie betaald. Onze koffieboeren in Tanzania zijn lid van een coöperatie die de koffie aan de importeur levert. Het is een officieel systeem waar de meeste schakels toegevoegde waarde leveren. Wie zijn wij om daar omheen te werken?”
Weesjongeren
Het bedrijfsmatige succes van Dorothy’s Coffee hangt niet af van de hoeveelheid koffie die wordt verkocht. “Wij hebben bij de start meteen gezegd dat we met onze onderneming andere mensen willen helpen om een beter leven te krijgen. Zodoende betalen we ieder jaar het schoolgeld voor een aantal weesjongeren in het gebied waar onze koffie vandaan komt. Vaak groeien deze kinderen op in armoedige omstandigheden en na de lagere school hebben ze meestal geen mogelijkheid om een vervolgopleiding te doen. Vanuit ons geloof bepalen we aan het begin van ieder jaar hoeveel studenten we steunen.”
Eerst geven
Omdat mogelijk te maken is er per student 400 euro per jaar nodig. Per kilo verkochte Dorothy’s Coffee is een euro bestemd voor het schoolgeld. “Voor 2022 hebben we als doel om twintig jongeren de mogelijkheid te geven om een vervolgopleiding te doen. Dat redden we niet alleen door de verkoop van koffie, we krijgen ook allerlei giften. Dat is het mooie van onze missie. Als je zelf geeft dan vermenigvuldigt het zich en proberen we met al onze fans dat doel te halen. En vanuit ons christelijk geloof, vertrouwen we erop dat het ons elk jaar lukt.”
Droom
“Onze droom is de hele koffiebranderij te verhuizen naar Tanzania, zodat de jongere generatie daar voor toegevoegde waarde zal zorgen en ze daar lokaal de koffie kunnen drinken. We zijn met de school daar bezig om een ondernemersopleiding voor het maken en verwerken van koffie op te zetten. Dat zou de mensen daar echt verder helpen.” Tot die tijd verkoopt Dorothy haar koffie vooral in Nederland.
zie ook de website van Dorothy’s Koffie: www.dorothyscoffee.nl
