Dit artikel is geschreven door Mareike Brühl van Fork Ranger. Fork Ranger helpt consumenten met het maken van duurzame voedselkeuzes. Dat moet volgens hun leuker en makkelijker worden! Daarom maakten ze het boek ‘Ons Eten als weg uit de Klimaatcrisis’, een Seizoenskalender en de gratis Fork Ranger app.

De avocado is ongekend populair. Ze zijn te vinden in elke supermarkt, elk trendy restaurant, op Instagrammable toasts en als print op wat je maar kan bedenken. Door alle marketingcampagnes en sociale media die het als ‘superfood’ promoten, is de consumptie van avocado’s sinds 1990 meer dan verviervoudigd. Desondanks prijkt de avocado ook vaak op lijstjes van voedselproducten die je niet zou moeten eten. Hoe zit het precies?

Voordat avocado’s wereldwijd populair werden, werden avocado’s duizenden jaren verbouwd in de centrale en oostelijke delen van Mexico. Avocado’s maken nog steeds deel uit van het Mexicaanse moderne voedingspatroon, met een jaarlijkse consumptie van 6,5 tot 7 kg per persoon. Dat is veel hoger dan het Europese gemiddelde van 1,2 kg. In Nederland zijn we fan van de avocado en ligt het gemiddeld op 2,2 kg per persoon per jaar.

De klimaatimpact van avocadoteelt

Door de groeiende vraag naar avocado’s is de teelt naar de industriële landbouw geduwd. De opbrengst van avocado’s werd hoger, maar tegelijkertijd veroorzaken de enorme monoculturen die zijn ontstaan veel milieuproblemen.

Dus hoe scoren avocado’s als het gaat om klimaatimpact? Een Duitse studie onderzocht deze vraag in 2019 om bewuste consumenten te helpen die tropisch fruit zoals bananen, ananas en avocado’s willen kopen.

Avocado’s hebben een lage CO2–impact 👍

Wat betreft de CO2-impact van een voedselproduct, scoort de avocado vergelijkbaar met de meeste andere vruchten. In de Duitse studie is de uitstoot hoger dan die van bananen en ananas, maar ik heb ook cijfers van ander (tropisch) fruit opgezocht. De CO2-uitstoot van avocado’s is vergelijkbaar met mango’s of abrikozen. Over het algemeen is het vrij laag, ondanks de lange afstanden die avocado’s vaak afleggen. Vervoer per boot heeft namelijk een minder hoge uitstoot dan veel mensen denken.

Aangezien er niets bijzonder is aan de CO2-impact van avocado’s – terwijl er zeker discussie over de exacte impact is – is het tijd om naar enkele andere aspecten te kijken.

Ze gebruiken relatief veel land – vooral voor een vrucht 👎

Avocado’s hebben veel meer land nodig dan bananen, abrikozen en mango’s. Er zijn een paar producten die zelfs een hoger landgebruik hebben voor hetzelfde gewicht, zoals olijven of pinda’s. Maar dat is niet helemaal een eerlijke vergelijking, want een portie avocado is veel zwaarder dan een portie pinda’s.

Zoals altijd verbleekt het landgebruik van al deze producten in vergelijking met dat van rundvlees. Volgens de Nederlandse statistieken heeft rundvlees ongeveer 7 keer meer land nodig dan avocado’s.

We zouden dus bijna kunnen zeggen dat het landgebruik van avocado’s minder een probleem is dan dat van vlees, maar er is één groot ding om rekening mee te houden. Het optimale klimaat en de optimale hoogte voor de avocadoteelt zijn hetzelfde als in de regio’s waar gematigde bossen groeien. En dat heeft geleid tot veel ontbossing in Mexico.

Avocado’s hebben een heel hoog waterverbruik 👎👎

We kijken niet vaak naar watergebruik omdat het misleidend kan zijn. Als een bepaald product veel zoet water nodig heeft om te groeien, is dat niet automatisch slecht: het maakt een enorm verschil waar het wordt geteeld. Teel je het in het regenachtige Ierland teelt of in het zonnige en droge Californië? Een hoog zoetwaterverbruik is vooral een probleem op een locatie met watertekorten en waar water uit waterwingebieden moet worden gehaald.

Avocado’s zijn zeer dorstige planten. Van alle voedingsproducten hebben noten en olijfolie een van de hoogste waterverbruiken, maar als je kijkt naar portiegroottes, vallen avocado’s in hetzelfde bereik.

De behoefte van avocado’s aan zoet water hoeft niet direct een probleem te zijn in natte plaatsen zoals Indonesië, maar het is zeker een probleem voor enkele van de top producerende landen zoals Mexico of dichterbij huis in Spanje.

Als dit alles was over avocado’s, dan zouden we concluderen dat avocado een grotere impact heeft dan de meeste andere tropische vruchten en dat we het bij voorkeur moeten kopen op plaatsen waar veel regen valt.

Maar helaas is dit niet waar het avocadoverhaal eindigt.

Het ‘groene goud’

Avocado’s worden ook wel het ‘groene goud’ genoemd. Het is namelijk één van de weinige producten is waar boeren serieus geld mee kunnen verdienen. Dat is natuurlijk al een probleem op zich, zoals ook in het eerdere artikel Fair Pricing beschreven.

En dat is niet aan de aandacht van drugskartels ontsnapt. Er zijn meerdere bendes die hun activiteiten hebben ‘gediversifieerd’ en de controle over avocadoplantages overnemen. Ze ‘vragen’ de boeren om een deel van de winst, kappen bossen om meer avocado’s te planten en vechten om territorium met andere bendes.

Dus moeten we alle avocado’s uit Mexico weren? Een opiniestuk in de New York Times en een interview in The Guardian beweren beide dat dit de verkeerde reactie zou zijn. Het zou het inkomen van boeren wegnemen, terwijl de bendes andere methoden zouden gebruiken om geld te verdienen en nog agressiever zouden worden.

Conclusie: maak van een luxeproduct geen dagelijkse gewoonte

De avocado is een goed symbool voor alles wat er mis is met ons voedselsysteem. Maar het is ook nog steeds gewoon dat: een symbool. In avocado’s komen veel van de ergste sociale en milieuproblemen samen. Toch zijn dezelfde problemen zijn ook terug te vinden in andere producten. Van cacaoboeren die worden opgelicht tot enorme monoculturen van ananas die de biodiversiteit vernietigen.

Wellicht zijn de problemen meer zichtbaar doordat avocado’s de laatste jaren zo populair zijn geworden. De problemen die avocado’s veroorzaken zijn dus beter zichtbaar dan bij ander tropisch fruit zoals banaan of koffie.

Het onderliggende thema voor veel tropisch fruit is dat rijke, westerse landen grondstofintensieve producten tot een hoofdbestanddeel van het dagelijks leven hebben gemaakt. Het vraagt veel inspanning, ruimte en water om gewassen als cacao of avocado’s te verbouwen. Ze zijn een luxe in de natuur. En als we proberen te veel van zo’n product te produceren, zijn het de mensen en het milieu in de producerende landen die de prijs ervoor betalen, door vreselijke arbeidsomstandigheden en monoculturen.

Dus wat kan je doen? Wat is de oplossing?

Pragmatisch: één avocado per maand

Ik zou willen dat ik je praktisch advies kon geven over welke avocado’s je moet kopen, maar er lijkt geen onomstotelijk antwoord te zijn. Wel kan ik een pragmatische manier voorstellen om met dit dilemma om te gaan.

Zoals al gezegd, het huidige Europese gemiddelde voor avocado’s is ongeveer 1 kg per persoon per jaar. In Nederland is dat 2,2 kg, wat neerkomt op zo’n 15 avocado’s per jaar. Wat als we dit als ons jaarlijkse avocadobudget nemen? Aangezien niet iedereen avocado’s eet, zou het gemiddelde zelfs dalen.

Dit komt neer op ongeveer 1-2 avocado’s per maand. Dat betekent niet een dagelijks toast met avocado of elke week een poke bowl met avocado. Voor onze Fork Ranger-recepten hebben we besloten om avocado alleen te gebruiken voor meer authentieke Mexicaanse recepten. Op deze manier eren we de avocado als Mexicaans eten en verminderen we automatisch hoeveel we ervan eten.

Geniet dus af en toe van deze unieke vrucht, maar maak er geen dagelijkse gewoonte van.

Bij Fork Ranger helpen we mensen de juiste balans in hun voedingspatroon te vinden. In het boek ‘Ons Eten als Weg uit de Klimaatcrisis’ bespreken we ook andere lastige thema’s: tropische vruchten, zuivel, verpakkingen. Daarnaast leer je in onze nieuwsbrief elke week iets nieuws over de klimaatimpact van je eten en een duurzaam voedselsysteem en ontvang je een recept om ermee aan de slag te gaan.